Báo cáo tại Hội nghị do bà Nguyễn Xuân Thảo - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại trình bày cho biết, tổng dự toán vốn nước ngoài được giao từ nguồn ngân sách Trung ương (NSTW) theo Quyết định số 1706/QĐ-TTg ngày 29/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ là 60.000 tỷ đồng, trong đó dự toán giao cho các địa phương là 38.484 tỷ đồng. Số các địa phương đã phân bổ và nhập vào Hệ Tabmis tính đến ngày 27/8/2020 là 90,4% (34.790,9 tỷ đồng), tăng 3,98% so với thời điểm Hội nghị giải ngân ngày 25/6/2020. Tổng dự toán vốn nước ngoài được Trung ương cho vay lại các địa phương là 26.541,6 tỉ đồng theo Quyết định số 2503/QĐ-BTC ngày 29/11/20219 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, trong đó số đã được các địa phương giao chi tiết và nhập vào hệ thống Tabmis là 19.668 tỉ đồng, đạt 74,1%.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà chủ trì Hội nghị

Về tình hình giải ngân, báo cáo cho biết, tính đến ngày 27/8/2020, số liệu giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công (cấp phát) năm 2020 từ nguồn vốn nước ngoài của các địa phương là 8.411 tỷ đồng (bao gồm cả 2.878 tỷ đồng giải ngân theo cơ chế tài chính trong nước), đạt tỷ lệ 21,86% so với dự toán được giao; tăng 9,14% so với số liệu đã báo cáo tại thời điểm Hội nghị giải ngân ngày 25/6/2020. Số liệu giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020 nguồn nước ngoài cho các địa phương vay lại là 5.767,6 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 29,3% so với dự toán được các địa phương nhập Tabmis.

Toàn cảnh Hội nghị

Những kết quả trên cho thấy, dù việc giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài ở các địa phương đã cải thiện trong hai tháng qua, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều nguyên nhân cản trở công tác giải ngân những tháng cuối năm. Bên cạnh đó, nguồn vốn năm 2019 được chuyển nguồn, kéo dài song song với công tác giải ngân kế hoạch vốn năm 2020; công tác thực hiện đầu tư như giải phóng mặt bằng, tổ chức đấu thầu kéo dài; dự án đầu tư liên tục phải điều chỉnh… Nhiều địa phương đã có văn bản đề nghị trả lại kế hoạch vốn. Đến nay, đã có 05/62 địa phương có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị trả lại kế hoạch vốn, tổng số 1.617, 2 tỉ đồng, trong đó vốn cấp phát là 953,4 tỉ đồng, vốn vay lại là 663,8 tỉ đồng. “Trường hợp không điều chỉnh giảm kế hoạch vốn cho các địa phương này thì tỷ lệ giải ngân sẽ đạt thấp” - Bà Nguyễn Xuân Thảo cho biết.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cũng cho rằng: “Nếu không có các biện pháp thúc đẩy tăng cường giải ngân, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thì từ nay tới cuối năm, khả năng số liệu giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài ở các địa phương cũng không thể tăng được nhiều”.

Cần xác định rõ khó khăn, vướng mắc để tìm giải pháp giải ngân tốt hơn

Tại Hội nghị, đại diện lãnh đạo TP.Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, TP. Cần Thơ, UBND tỉnh Cà Mau, UBND tỉnh Quảng Bình… đã báo cáo chi tiết hơn về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án sử dụng vốn vay nước ngoài. Ông Nguyễn Doãn Toản - Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội cho biết, dự án Tuyến đường sắt thí điểm TP Hà Nội, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội còn một số vướng mắc về thủ tục tạm ứng gói thầu số 9 do Bộ Tư pháp chưa cấp hiệu lực pháp lý cho Hiệp định vay bổ sung 20 triệu Euro với Chính phủ Pháp; vướng mắc về thực hiện thủ tục điều chỉnh dự án Tuyến đường sắt đô thị số 2 đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo và dự án Tăng cường giao thông đô thị bền vững cho dự án Đường sắt đô thị số 3 Hà Nội…

Ông Nguyễn Doãn Toản - Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội phát biểu tại Hội nghị

Đại diện UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết dù lãnh đạo tỉnh rất quan tâm và đưa ra nhiều giải pháp để thúc giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài nhưng tỉnh vẫn có một số vướng mắc như phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn chất lượng môi trường, xã hội theo yêu cầu của các nhà tài trợ nên mất khá nhiều thời gian. Về phía TP. Cần Thơ, lãnh đạo TP tự nhìn nhận nguyên nhân chính khiến tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài ở địa phương còn thấp là do nhiều nguyên nhân chủ quan như: Việc đăng ký vốn chưa sát thực tế, chưa lường hết được các vấn đề trong quá trình triển khai, công tác giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đầu tư chưa hợp lí khiến dự án cần điều chỉnh nhiều lần làm mất nhiều thời gian thực hiện…

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà yêu cầu các địa phương, đơn vị cần có rà soát lại khả năng giải ngân đến cuối năm của từng dự án để xem xét, điều chỉnh dự toán cho phù hợp. Trường hợp phải điều chỉnh tổng mức dự toán, các địa phương phải có báo cáo với Trung ương để xem xét; trường hợp điều chỉnh tăng, giảm giữa các dự án trong phạm vi tỉnh, thành phố thì các địa phương chủ động thực hiện; riêng các dự án có liên quan đến kế hoạch đầu tư công trung hạn thì phải xin ý kiến của Bộ KH&ĐT để có điều chỉnh phù hợp.

Với những dự án có khả năng hoàn thành giải ngân, phải chỉ đạo sớm giải quyết vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, đấu thầu… để đảm bảo tiến độ. Bên cạnh đó, các đơn vị cũng cần sớm phối hợp hoàn tất thủ tục cho vay lại với Bộ Tài chính.

Thứ trưởng Trần Xuân Hà cũng lưu ý, hiện nay qua số liệu rà soát của Bộ Tài chính cho thấy có tới 14 địa phương có tỉ lệ giải ngân rất thấp, thậm chí không giải ngân được đồng vốn nào. Với những địa phương này, Thứ trưởng đề nghị phải rà soát, xác định rõ khó khăn, vướng mắc để có giải pháp tốt hơn. Thứ trưởng Trần Xuân Hà cũng cho biết, từ nay tới cuối năm, Bộ Tài chính sẽ duy trì hội nghị giao ban hàng tháng với các bộ, ngành, địa phương để kiểm điểm tiến độ giải ngân và cùng đưa ra các biện pháp tháo gỡ nhằm thực hiện tốt nhất công tác giải ngân theo đúng kế hoạch đã đề ra.