Phiên họp thứ 9 của UBTV Quốc hội thông qua Nghị quyết về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn. Ảnh:TTXVN

Trình bày Tờ trình của Chính phủ về Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đến hết ngày 31/12/2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết: Mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày Nghị quyết có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31/12/2022 như sau: Xăng giảm 2.000 đồng/lít, từ 4.000 đồng/lít xuống 2.000 đồng/lít; Dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn giảm 1.000 đồng/lít, từ 2.000 đồng/lít xuống 1.000 đồng/lít; Mỡ nhờn giảm 1.000 đồng/kg, từ 2.000 đồng/kg xuống 1.000 đồng/kg; Dầu hỏa giảm 700 đồng/lít, từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít; Nhiên liệu bay giữ như mức hiện hành đang được giảm là 1.500 đồng/lít theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/12/2021 của UBTVQH.

Mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 1/1/2023 thực hiện theo quy định hiện hành tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của UBTVQH.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, trước diễn biến giá dầu thô thế giới liên tục tăng cao trong thời gian gần đây, nhằm giảm bớt tác động xấu do giá dầu tăng cao đối với lạm phát, tiêu dùng và đời sống người dân, một số quốc gia đã triển khai thực hiện giải pháp giảm thuế đối với xăng dầu (tùy đặc điểm mà mỗi quốc gia áp dụng biện pháp giảm thuế khác nhau), trong đó Hàn Quốc đã tạm thời giảm 20% thuế nhiên liệu đối với xăng, dầu diesel và khí hóa lỏng trong vòng sáu tháng từ ngày 12/11/2021 đến hết tháng 4/2022).

Đánh giá tác động của dự thảo Nghị quyết

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, với dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2022 sẽ tương đương như thời điểm trước khi xảy ra dịch COVID-19 là năm 2019, khi đó, với mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất thì dự kiến số thu thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giảm cả năm khoảng 29.035 tỷ đồng/năm, từ đó tác động làm giảm thu NSNN (bao gồm cả thuế BVMT, thuế GTGT) cả năm khoảng 31.938 tỷ đồng/năm (số giảm thu NSNN bình quân tháng là 2.661,6 tỷ đồng/tháng). Nếu tính giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 1/4/2022 thì số giảm thu NSNN (bao gồm cả thuế BVMT, thuế GTGT) sẽ khoảng 23.954 tỷ đồng.

Tuy nhiên, việc giá dầu thô thế giới và giá xăng dầu trong nước liên tục tăng trong thời gian qua và được dự báo là có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới sẽ có tác động làm tăng thu NSNN, đặc biệt là nguồn thu từ dầu thô. Qua đó, sẽ bù đắp số giảm thu do việc giảm mức thuế BVMT theo phương án trên.

Tác động đến giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất sẽ góp phần trực tiếp làm giảm giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn (bao gồm cả thuế GTGT) tương ứng là 2.200 đồng/lít đối với xăng; 1.100 đồng/lít đối với dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn; 1.100 đồng/kg đối với mỡ nhờn; 770 đồng/lít đối với dầu hỏa.

Tác động đến CPI, lạm phát và tăng trưởng kinh tế, việc giảm thuế BVMT đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần làm giảm giá bán, từ đó làm hạn chế sự gia tăng chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm, ổn định lạm phát. Đồng thời, góp phần làm giảm chỉ số CPI (Giả thiết Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 01/4/2022 và giá bán lẻ xăng dầu trong nước trong 9 tháng còn lại của năm 2022 ổn định như giá tại kỳ điều chỉnh ngày 11/3/2022 thì việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giúp giảm CPI bình quân năm 2022 ước khoảng 0,76% - 0,85%).

Tuy nhiên, do thuế BVMT là số tuyệt đối, CPI là số tương đối nên tác động của việc giảm thuế BVMT đến CPI giảm dần khi giá xăng dầu tiếp tục tăng lên so với hiện hành; giảm 0,61% CPI nếu giá xăng dầu tăng 10% so với mức hiện hành; giảm 0,56% CPI nếu giá xăng dầu tăng 20% so với mức hiện hành; giảm 0,52% CPI nếu giá xăng dầu tăng 30% so với mức hiện hành.

Tác động đến người dân và doanh nghiệp, việc giảm thuế BVMT đối với mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần chia sẻ một phần lợi ích của nhà nước đối với người dân, doanh nghiệp; góp phần giảm chi phí sản xuất của doanh nghiệp và tiết kiệm chi phí tiêu dùng cho người dân.

Đảm bảo phù hợp với các nguyên tắc điều chỉnh mức thuế BVMT, việc điều chỉnh giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn là phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước trong việc kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước trước bối cảnh giá dầu thô thế giới và giá xăng dầu trong nước biến động tăng và có xu hướng tăng cao trong khi nền kinh tế - xã hội đang gặp nhiều khó khăn do tác động của dịch COVID-19. Đồng thời, việc điều chỉnh đảm bảo trong khung mức thuế BVMT quy định tại Luật thuế BVMT nên vẫn đảm bảo nguyên tắc phù hợp với mức độ gây tác động xấu đến môi trường của hàng hóa.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc trình bày báo cáo tại phiên họp Tác động đến môi trường và các cam kết quốc tế

Trong ngắn hạn, sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn khó có khả năng tăng cao hơn so với thời điểm trước dịch (năm 2019) vì nền kinh tế - xã hội vẫn còn đối mặt nhiều nguy cơ tiềm ẩn do tình hình dịch bệnh vẫn còn phức tạp. Do đó, về cơ bản, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng dầu trong năm 2022 sẽ không làm ảnh hưởng đến mục tiêu BVMT của chính sách thuế BVMT do mức gia tăng tiêu thụ xăng dầu sẽ không quá lớn.

Đồng thời, việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn không vi phạm cam kết quốc tế về môi trường mà Việt Nam là thành viên; không làm tăng phát thải khí nhà kính và không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050 do việc thực hiện giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn là có thời hạn đến hết ngày 31/12/2022.

Phát biểu thảo luận tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng xăng dầu là mặt hàng thiết yếu và thuộc mặt hàng bình ổn giá, bám sát tình hình giá xăng dầu thế giới nhưng đặt dưới sự quản lý của nhà nước. Cụ thể ở đây, Thường vụ Quốc hội cơ bản đồng tình với đề nghị của Chính phủ, nhưng vẫn còn nhiều ý kiến khác lo ngại tới đây giá xăng dầu thế giới vẫn còn biến động. Mức giá giảm tùy thuộc vào quyết định của Chính phủ.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, giá xăng dầu trong nước cũng phải theo giá xăng dầu thế giới. “Người dân mong muốn giá xăng giảm, giá điều hành xăng dầu công khai minh bạch. Điều lo ngại là xăng dầu tăng, các mặt hàng khác cũng tăng theo giá xăng dầu nhưng khi xăng dầu giảm thì các mặt hàng khác lại không giảm”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nói.

Kết thúc Phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong điều kiện giảm tối đa theo đề xuất của Chính phủ.