Bộ Tài chính là một trong những bộ, ngành đầu tiên ban hành các văn bản định hướng nghiên cứu, thực hiện chuyển đổi số. Trong nhiều năm liên tiếp, Bộ Tài chính luôn dẫn đầu trong xếp hạng về chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (chỉ số Vietnam ICT Index); hai năm liên tục (2020, 2021) Bộ Tài chính tiếp tục dẫn đầu trong số các bộ, ngành về chuyển đổi số (DTI); các lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc luôn tiên phong trong thực hiện chuyển đổi số với các kết quả ấn tượng.

Theo Tiến sỹ Nguyễn Đức Hiển, Hội thảo - Triển lãm VDF 2022 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần triển khai thực hiện Nghị quyết số 52 của Bộ Chính trị và các chiến lược, chương trình quốc gia có liên quan.

Tiến sỹ Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế trung ương. Ảnh: Quang Minh.

Đánh giá về thành tựu chuyển đổi số ngành Tài chính, ông Andrea Coppola, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng WB cho rằng, những hệ thống điện tử của thuế, hải quan, kho bạc đã trở thành công cụ phục vụ đắc lực cho hoạt động xử lý thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, đơn vị sử dụng ngân sách. Điều này mang lại lợi ích lớn, nâng cao minh bạch quy trình giải quyết thủ tục, giảm chi phí, thời gian cho người làm thủ tục.

Ông Andrea Coppola, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng WB. Ảnh: Quang Minh.

Ông Nguyễn Đại Trí, Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, với vai trò “huyết mạch” của nền kinh tế, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính sẽ là một trong những yếu tố then chốt cho chuyển đổi số nói chung và thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực khác nói riêng. Trong trào lưu chung về ứng dụng công nghệ của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, những năm gần đây, việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) của Bộ Tài chính nói riêng, của ngành Tài chính nói chung đã nâng lên một quy mô mới, tầm cao mới, thay đổi đáng kể về chất. Tuy nhiên trong bối cảnh Chính phủ tiếp tục ban hành thêm nhiều chương trình, kế hoạch cụ thể để chuyển đổi số quốc gia với 3 trụ cột chính là Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, yêu cầu đặt ra đối với Bộ Tài chính là cần có một kế hoạch triển khai một cách tổng thể, toàn diện và bao quát mang tính dài dạn.

Ông Nguyễn Đại Trí, Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê tài chính (Bộ Tài chính). Ảnh: Quang Minh.

Kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Tài chính đặt ra các mục tiêu cụ thể đến năm 2025, trong đó, Bộ Tài chính chú trọng về chuyển đổi số ở 3 lĩnh vực: thuế, hải quan, kho bạc là những lĩnh vực then chốt, có tẩm ảnh hưởng lớn đến xã hội. Để thực hiện được các mục tiêu thì cần thực hiện đồng bộ các giải pháp. Theo ông Trí, giải pháp quan trọng nhất là phải rà soát, nghiên cứu điều chỉnh cơ chế chính sách, quy trình nghiệp vụ để phù hợp với giao dịch điện tử đảm bảo đúng pháp luật, chặt chẽ. Thứ hai, khi đề cập đến ứng dụng công nghệ thông tin thì không thể không nói tới giải pháp về công nghệ. Với vai trò, trách nhiệm, chức năng, nhiệm vụ của Cục Tin học và thống kê tài chính sẽ nghiên cứu, tìm hiểu, tham mưu cho lãnh đạo để chọn lựa những công nghệ tốt nhất, phù hợp nhất và có độ tin cậy nhất, an toàn nhất.

Hoạt động của ngành Tài chính đa ngành đa lĩnh vực, đối tượng phục vụ rất rộng tiếp xúc với rất nhiều người dân, doanh nghiệp, các đơn vị sử dụng ngân sách. Chính vì vậy, với đối tượng rộng, phạm vi rộng thì trình độ nhận thức ứng dụng công nghệ thông tin sẽ có sự khác nhau. Ở những địa bàn khó khăn, vùng sâu vùng xa, để tiếp cận được những ứng dụng công nghệ thông tin, dịch vụ công dù đã được cải thiện nhưng còn khó khăn. Hay thói quen của người dân, doanh nghiệp, của đơn vị sử dụng ngân sách là sử dụng phương pháp thủ công, giao dịch bằng hồ sơ giấy.

Giải pháp thứ ba là phải tăng cường nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy. Chúng ta mong muốn người dân, doanh nghiệp thay đổi nhưng ngược lại bản thân cán bộ, công chức cũng phải thay đổi cách làm việc. Từng cá nhân phải thay đổi nhận thức trên quan điểm chúng ta là người phục vụ người dân, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức có quan hệ giao dịch với ngành Tài chính.

Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Thuế cho biết, trong 30 năm qua, ngành Thuế đã có một quá trình phát triển và xây dựng ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa, cải cách ngành Thuế để phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đặc biệt, từ năm 2014, ngành Thuế xây dựng hệ thống công nghệ thông tin tích hợp tập trung. Hệ thống công nghệ thông tin của ngành Thuế đã phát triển một cách toàn diện với việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các khâu của quy trình quản lý thuế và cung cấp nhiều dịch vụ công trực tuyến cho người nộp thuế, góp phần xây dựng ngành Thuế hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả được tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và toàn xã hội ghi nhận và đánh giá cao.

Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Thuế. Ảnh: Quang Minh.

Đối với ứng dụng công nghệ của cách mạng công nghiệp lần thứ 4, dữ liệu lớn, kết nối vạn vật, trí tuệ nhân tạo. Trong bối cảnh sự chuyển đổi số trên toàn thế giới, đặc biệt trong khối doanh nghiệp thì ngành thuế tiên phong trong chuyển đổi số, cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin. Đơn cử như ngành Thuế đã thực hiện chương trình hóa đơn điện tử nhằm tạo ra môi trường thúc đẩy các cơ quan quản lý chuyển đổi số, cũng như cộng đồng doanh nghiệp, các hộ kinh doanh chuyển đổi số.

Với sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ngành Thuế cũng đã xác định một số cơ hội và thách thức trong quá trình phát triển ứng dụng công nghệ thông tin theo định hướng chuyển đổi số, bao gồm: cuộc chạy đua về “công nghệ số, chuyển đổi số” của các doanh nghiệp và sự phát triển kinh tế số; thu thập, xây dựng, phân tích các dự liêu; triển khai các giải pháp quản lý hoạt động thương mại trong nước và dịch vụ số xuyên biên giới theo hướng tập trung dữ liệu quản lý từ các sản thương mại điện tử, nhà cung cấp dịch vụ số xuyên biên giới; chuyển đối số của cơ quan, tổ chức nhà nước.

Việc thực hiện các bước chuyển đổi, từ chính phủ điện tử sang định hướng chính phủ số là một chương trình dài hạn, cần có sự đồng thuận, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp, các ngành, triển khai đồng bộ, có quy hoạch theo chiến lược của Chính phủ.

Xác định mục tiêu phát triển tới năm 2030, Bộ Tài chính sẽ phấn đấu thiết lập hệ thống tài chính số hóa hoàn toàn và nền tài chính thông minh với 4 lĩnh vực trọng tâm chính: Quản lý thuế chặt chẽ, tránh trục lợi thuế và cung cấp tiện ích tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp; Hải quan thông minh; Kho bạc số 3 “không”; chuyển đổi số mạnh mẽ thị trường chứng khoán.