Năm bộ luật nền tảng cho lĩnh vực khoa học, công nghệ

Ngày 27/6, phát biểu tại họp báo thường kỳ tháng 6/2025, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương nhận xét, tháng 6/2025 đánh dấu mốc hết sức quan trọng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ. Bộ KH&CN đã trình Chính phủ thông qua 5 bộ luật quan trọng, là nền tảng cho lĩnh vực khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) của Việt Nam.

Các luật này bao gồm: Luật Công nghiệp Công nghệ số; Luật Năng lượng nguyên tử; Luật sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương chủ trì họp báo thường kỳ tháng 6/2025 tại trụ sở Bộ KH&CN. Ảnh: Bộ KH&CN

Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương thông tin, những luật này đều được xây dựng từ 1-2 năm trước, song với sự ra đời của Nghị quyết 57 tháng 12/2024 nên đã được lồng ghép nhiều định hướng và chủ trương mới. Phiên bản trình lên Quốc hội gần như thay đổi hoàn toàn so với trước đây.  

“Bốn tháng sau khi hợp nhất, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trực tiếp chỉ đạo xây dựng nội dung các luật, thực hiện những thay đổi căn bản nhằm phù hợp với việc triển khai Nghị quyết 57”, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương chia sẻ.

Trong thời gian soạn thảo, nhiều thay đổi được đưa ra, đúng với tinh thần giải quyết hết các điểm nghẽn, vướng mắc trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, góp phần thúc đẩy đất nước phát triển.

Từ nay đến tháng 10, Bộ KH&CN tiếp tục xây dựng 4 luật: Luật Chuyển đổi số; Luật Công nghệ cao; Luật Sở hữu trí tuệ; Luật Chuyển giao công nghệ. Đây là những hành lang pháp lý hết sức quan trọng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Đánh giá cao vai trò của công tác truyền thông, Bộ KH&CN cũng trình Thủ tướng ban hành Đề án Đẩy mạnh truyền thông thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây là lần đầu tiên trong lĩnh vực khoa học, công nghệ có chương trình truyền thông cấp quốc gia.

Giải đáp vướng mắc về phân cấp, phân quyền qua Zalo, Viber

Tại buổi họp báo, lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ KH&CN đã giới thiệu những điểm nổi bật của 5 bộ luật vừa được Quốc hội thông qua, cũng như giải đáp các thắc mắc liên quan đến cơ chế sandbox, việc triển khai Internet vệ tinh Starlink tại Việt Nam.

Một trong những chủ đề được quan tâm là vai trò của các sở KH&CN, các đơn vị, phòng, ban trong lĩnh vực khoa học, công nghệ khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1/7.

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 133 quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ KH&CN cho UBND cấp tỉnh và Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Tại Nghị định, tổng số nhiệm vụ được phân quyền, phân cấp là 78 nhiệm vụ, trong đó phân quyền 16 nhiệm vụ và phân cấp 62 nhiệm vụ. 

Theo ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, với việc phân quyền, phân cấp này, những công việc trước đây thực hiện ở Trung ương có thể thực hiện ngay tại địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân.

Thông tin rõ hơn, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết sẽ có văn bản hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ cho các sở KH&CN và phòng ban chuyên môn. Thứ trưởng cũng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan, nhất là đến phân cấp, phân quyền, tổ chức cuộc họp trực tuyến với toàn bộ các sở KH&CN. Qua đó, đôn đốc các sở nghiên cứu kỹ các vướng mắc và giải đáp các băn khoăn, hướng dẫn cách làm.

Các đơn vị như Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng quốc gia, Cục Sở hữu trí tuệ - vốn có nhiều thủ tục hành chính chuyển về các địa phương - được yêu cầu tổ chức hội nghị, hội thảo riêng, hướng dẫn cách triển khai cho các sở.

Theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, từ 1/7, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục tổ chức các cuộc họp qua mạng để tiết kiệm thời gian và công sức cho các đơn vị, rà soát “với tinh thần vướng mắc đến đâu, trao đổi đến đó”.

Ngoài ra, Bộ cũng đã lập các đường dây nóng, sử dụng cả số di động để trả lời các vướng mắc qua điện thoại, Zalo, Viber. Theo Thứ trưởng, khi nhận khối lượng công việc lớn, các địa phương sẽ gặp những vấn đề mới, do đó, cần có đội ngũ hỗ trợ, chia sẻ, nhất là giai đoạn ban đầu khi triển khai mô hình hai cấp.