Tốc độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 mặc dù có tiến triển nhưng vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023. Ảnh: internet

Tỷ lệ giải ngân thấp hơn cùng kỳ năm 2023

Theo Bộ Tài chính, ước thanh toán vốn đầu tư công kế hoạch năm 2024 từ đầu năm đến ngày 31/8/2024 là 274.501,0 tỷ đồng, đạt 37,01% kế hoạch, đạt 40,49% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2023. Cùng kỳ năm 2023, con số này đạt 39,55% kế hoạch và đạt 42,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

8 tháng đầu năm 2024, có 13/44 bộ, cơ quan trung ương và 35/63 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên mức bình quân chung của cả nước. Một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân tốt phải kể đến như: Đài Truyền hình Việt Nam (100%), Đài Tiếng nói Việt Nam (60,72%), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (58,39%), Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (52,7%), Bộ Giao thông vận tải (49,67%), Long An (79,35%), Hà Tĩnh (64,98%), Thanh Hóa (64,05%), Hòa Bình (60,37%).

Vốn thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế cũng có tỷ lệ giải ngân đạt cao, đạt 79,32% kế hoạch. Đặc biệt, vốn bộ, cơ quan trung ương quản lý có tỷ lệ giải ngân trong 8 tháng đạt 99,77%.

Tuy nhiên, có đến 31/44 bộ, cơ quan trung ương và 28/63 địa phương giải ngân thấp hơn bình quân chung của cả nước. Đặc biệt, một số bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân 0% như: Liên minh Hợp tác xã Việt Nam (chưa phân bổ), Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; giải ngân rất thấp như Ủy ban Dân tộc (1,12%), Đại học Quốc gia Hà Nội (2,96%), Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh (4,11%), Bộ Khoa học và Công nghệ (5,52%)....

Một số địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 25% như: TP. Hồ Chí Minh (16,58%), Phú Yên (18,76%), Kon Tum (21,58%), Bắc Ninh (21,8%), Quảng Ngãi (22,8%). Việc một số địa phương kế hoạch lớn nhưng tỷ lệ giải ngân không cao nên ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ giải ngân chung của cả nước. Điển hình như TP. Hồ Chí Minh được giao 79.263,78 tỷ đồng, chiếm 11,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao cả nước nhưng chỉ mới giải ngân 16,58%; TP. Hà Nội được giao 81.033 tỷ đồng, chiếm 12,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao nhưng chỉ mới giải ngân 35,23%.

Đáng chú ý, hiện có 19/44 bộ, cơ quan trung ương và 21/63 địa phương chưa phân bổ hoặc phân bổ chưa hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Tổng số vốn chưa phân bổ chi tiết là 13.771,7 tỷ đồng, chiếm 2,03% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Sớm điều chỉnh kế hoạch vốn

Liên quan đến các khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, hiện nay, nhiều khó khăn, vướng mắc đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm như: vướng mắc về cơ chế chính sách sách; giải phóng mặt bằng và nguồn cung ứng nguyên vật liệu; vướng mắc ở các khâu hoàn thiện thủ tục đầu tư, quy trình giải ngân của các dự án ODA; vướng mắc do nhiều bộ, ngành, địa phương chưa phân bổ chi tiết cho các dự án nên không thể giải ngân...

Để thực hiện mục tiêu giải ngân tối thiểu 95% kế hoạch được giao, Bộ Tài chính tiếp tục đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện nghiêm túc, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công của Thủ tướng Chính phủ quy định tại Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 08/8/2024 về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2024.

Bộ Tài chính đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2024 giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương ngay sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội có Nghị quyết điều chỉnh. Trong đó, cần báo cáo rõ để thống nhất phương án xử lý đối với số vốn phân bổ chi tiết cho các dự án sau ngày 15/5/2024 không thuộc danh mục điều chỉnh giảm kế hoạch đầu tư công năm 2024 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương theo Nghị quyết số 65/NQ-CP ngày 07/5/2024 của Chính phủ đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp.

Liên quan đến nội dung giao đơn vị không trực thuộc các bộ làm chủ đầu tư, Bộ Tài chính cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc các bộ giao Ban quản lý dự án thuộc tỉnh lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư và giao Sở, Ban quản lý dự án chuyên ngành thuộc tỉnh làm chủ đầu tư là không đúng quy định. Như vậy, sẽ làm ảnh hưởng đến việc phê duyệt dự toán các dự án đầu tư công đang triển khai thực hiện.

Do đó, Bộ Tài chính đã có văn bản đề nghị Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội khẩn trương đề xuất phương án xử lý, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét quyết định đảm bảo đúng quy định và việc đầu tư các dự án được hiệu quả, đúng tiến độ.